Draagt het anders organiseren van het onderwijs bij aan het behoud van de onderwijskwaliteit in relatie tot het lerarentekort? Daarover gingen op 26 januari 2023 basisschooldirecteuren, HR-medewerkers, bestuurders en andere stakeholders met elkaar in gesprek.
Doel van de avond
Deze avond was expliciet bedoeld om in gezamenlijkheid na te denken over anders organiseren. De avond werd georganiseerd vanuit de Expeditie Schoolleiders en andersom.amsterdam en werd ondersteund door de gemeente Amsterdam en de vereniging van Amsterdamse schoolbesturen (BBO).
In totaal waren 35 Amsterdamse basisschooldirecteuren, 12 HR-medewerkers, 3 bestuurders en diverse stakeholders in gesprek over het anders organiseren van ons onderwijs in relatie tot het lerarentekort, waarbij we de kwaliteit van onderwijs hoog blijven houden voor onze leerlingen. De conclusie van de avond was: we gaan het anders organiseren maar vooral samen!
Naast deze aanpak van anders organiseren, wordt in Amsterdam vanuit het Noodplan Lerarentekort en de lerarenagenda ook gewerkt aan het opleiden van zij-instromers, het verhogen van de instroom op de Pabo,
onderwijsondersteuners die zich verder willen professionaliseren en aan het behouden of verbeteren van randvoorwaarden zoals parkeervergunningen.
Wie zijn erbij betrokken?
Expeditie Schoolleiders
Wil je meer weten over de expeditie schoolleiders? Wil je betrokken zijn bij de groep schoolleiders die samen op expeditie gaan? Stuur dan Jutka Colson,
Projectgroep Omgaan met langdurige tekorten - andersom.amsterdam
Via het platform andersom.amsterdam kunnen directeuren, leerkrachten, een gratis account aanmaken om snel passend aanbod te vinden van onbevoegd maar bekwame vakdocenten voor werkdrukvermindering, talentontwikkeling en/of tijdelijke invulling van vacante plekken. Maak hier een account aan en neem een kijkje wat wordt aangeboden. De projectgroep ondersteunt scholen vrijblijvend, neem gerust contact op voor een gesprek.
Pilot of goed voorbeeld?
Verschillende scholen en besturen starten met pilots rondom anders organiseren. Ben je een pilotschool en wil je je verbinden aan andere pilotscholen? Stuur dan een bericht aan
Vervolgbijeenkomsten
Eén van de belangrijke uitkomsten van de avond was dat er ook eenzelfde soort bijeenkomst zal worden georganiseerd voor leerkrachten en ouders. En dat er een verdiepende bijeenkomst komt voor directeuren. De vervolgbijeenkomsten voor leerkrachten en directeuren hebben inmiddels plaatsgevonden.
- Bijeenkomst leerkrachten: 12-04-2023
Een bijeenkomst voor leerkrachten PO rondom het lerarentekort, anders organiseren en hun eigen rol in het onderwijs.
- Tweede bijeenkomst directeuren: 17-04-2023
We gaan voor de tweede keer met elkaar in gesprek. We gaan onder andere dieper in de bevindingen uit de eerste reeks en de bevindingen die we hebben opgehaald uit de bijeenkomst met leerkrachten.
- Bijeenkomst met ouders
Om ouders nauw te betrekken bij het lerarentekort, de beweging van anders organiseren en de zoektocht naar het behouden van onderwijskwaliteit, organiseren we een bijeenkomst voor de oudergeleding van de MR-en in de stad. Deze bijeenkomst wordt in nauw overleg met de bestuurders vormgegeven.
- Bijeenkomsten HR-netwerk
Het HR-netwerk had al een aantal vervolgbijeenkomsten gepland. Zij gaan verder met hun ingeslagen route. We blijven verbinding houden. Wil je als HR-medewerker aansluiten? Neem contact op met:Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Wat is er gedaan met de uitkomsten?
- Expeditie schoolleiders (Jutka Colson) gaat verder aan de slag met de bevindingen die betrekking hebben op de rol van de schoolleider (samenwerking met andere directeuren, aansturen veranderende organisatie, plezier behouden en stip op de horizon).
- Het HR-netwerk (Kleurrijk Beroep- Jacqueline Sweerts) gaat verder aan de slag met de thema’s die er liggen m.b.t. flexibilisering, de samenwerking met de opleidingsinstituten en de uitdagingen die er liggen op het gebied van de cao’s (werktijden, inzet anders bevoegden).
- De input die betrekking had op de (rol van de) bestuurders wordt door programmamanager Annerose Groot ingebracht in de stuurgroep noodplan lerarentekort (samenwerking, concurrentie, kleine scholen).
- De projectgroep Omgaan met langdurige tekorten (Roel Spits) is in gesprek met zo’n 10 basisscholen m.b.t. het anders organiseren van hun onderwijs in relatie tot het lerarentekort en het onderzoek hoe ouders en leerkrachten steviger betrokken kunnen worden bij dit vraagstuk op schoolniveau.
Welke thema's komen terug?
Welke thema's willen we verder onderzoeken?
Een aantal thema’s krijgt steeds meer inhoudelijk vorm. Belangrijk om terug te geven is dat meningen en gegeven suggesties sterk uiteenliepen. Onderstaande opsomming kan als leidraad gelden die iedereen kan uitwerken tot maatwerk dat voor zijn/haar eigen school geldt. Zoals gesteld: er is niet één oplossing, het is een combinatie van.
Thema’s
- Aanpassen schooltijden en -dagen (de levendige schooldag)
- Rol leerkracht en rol anders bevoegden
- Interbestuurlijke samenwerking
- Samenwerking met partners
Casussen
Uit de opbrengsten hebben we 5 cases gehaald die interessant zijn om verder te onderzoeken:
- Casus 1: Wat als we alle bevoegde leerkrachten evenredig verdelen over de stad? Hoeveel onderwijsuren (720 uur) kunnen we dan verzorgen aan al onze leerlingen door bevoegde leerkrachten? Kunnen we daarmee bijvoorbeeld alle kernvakken aanbieden? Hoe en wie vullen dan de overige uren (220) in (of niet)?
- Casus 2: We spreken van anders organiseren, noodoplossingen, tekorten én het mooiste beroep dat er bestaat. Welke boodschap willen we communiceren naar ouders en de maatschappij die recht doet aan de huidige opdracht die er ligt én uitnodigend is voor mensen om te kiezen voor ons vak?
- Casus 3: Als de kernopdracht van ons allen het realiseren van kwalitatief onderwijs is voor alle Amsterdamse basisschoolleerlingen wat betekent dit dan voor onze meest kwetsbare leerlingen? Wat moet er morgen gebeuren?
- Casus 4: Benutten we op dit moment ook het potentieel van anderstalige leerkrachten, migranten en nieuwkomers? Hoe krijgen we zicht op deze doelgroep?
- Casus 5: Welke rol zou thuisonderwijs kunnen spelen?
Samenvatting thema's en uitkomsten
Ingrediënten voor een levendige schooldag:
- Schooltijden aanpassen (flexibiliteit)
- 4 dagen van 5-6 uur door bevoegd personeel, of:
- 5 dagen van 3-4 uur door bevoegd personeel
- Talentendag
- Inzet (anders) bevoegden (PM’ers, andersom.amsterdam enzovoorts)
- Amsterdams kerncurriculum
- 50 weken onderwijs bieden
- Verlengde leertijd
- Visie gestuurd (i.p.v. tekort georiënteerd)
Inzet anders bevoegden:
- Invulling van creatieve vakken
- Geeft mogelijkheid voor flexibele werktijden personeel
- Verzorgen programma van 12:30-18:00 uur
- Creëren ruimte in het rooster
- Duurzame verbinding aan je school
- Voorbeelden op andersom.amsterdam
Rol leerkracht:
- Verzorgt de kernvakken
- De leerkracht is en blijft de expert op pedagogisch, didactisch vlak
- Maakt keuzes in het curriculum (wat en door wie)
- Is en blijft verantwoordelijk voor leerlingen en groep
- Coacht en begeleidt zij-instromers, stagiairs en anders bevoegden
- Houdt de onderwijskwaliteit hoog
- Bewegingen binnen het beroepsbeeld (model Marco Snoek)
- Een aantrekkelijk vak: Wat kun je doen aan hoge werkdruk, en hoe kun je voorbereidings- en ontwikkeltijd creëren?
Rol schoolleider:
- Laat leraren graag op zijn/haar school werken
- Stimuleert ontwikkelmogelijkheden en professionalisering ondanks de tekorten
- Heeft visie op (veranderende) schoolorganisatie
- Trekt samen op met collega’s in de wijk (cultuur van samenwerken)
- Houdt de onderwijskwaliteit hoog
Samenwerking partners:
- Kinderdagverblijf, voorschool, medewerkers BSO en NSA
- Anders bevoegden
- Buurt- en wijkpartners
- Nauwe samenwerking met Pabo’s; flexibiliteit van programma’s
- Voortgezet onderwijs
Rol HR professionals:
- Strategisch HR beleid
- Ondersteuning bij omgaan met tekorten in brede zin van het woord
- Generatiebewust personeelsbeleid
-
Bredere loopbaanpaden, flexibiliteit
Bestuurders:
- Samenwerking met gemeente (woningen, parkeren, grootstedelijke toeslag)
- Richting OCW (aantal onderwijsuren, beleidsruimte, wetgeving, kinderopvang en onderwijs)
- Amsterdams scholenpaket (kleine scholen, concurrentie)
- Goed werkgeverschap: 'voordeur open, achterdeur dicht'
- Het behouden van de beleidsruimte die er nu is voor de 22 uur per maand?
-
Welke instemming is nodig van OCW en/of onze (G)MR?
