Basisschool Samenspel in Zuidoost is een school waar de focus ligt op het pedagogisch klimaat en pedagogische tact. Externen worden ingezet op hun expertise om kinderen een rijke schooldag te bezorgen en leerkrachten te ontlasten.
Marijke van Amersfoorts hart ligt in Zuidoost. Ruim 40 jaar heeft ze gewerkt in het onderwijs, waarvan zo’n 20 jaar als directeur van Basisschool Samenspel. Ze deelt actief haar ervaringen in reguliere en sociale media. Na schooljaar 2021-2022 heeft ze afscheid genomen van Samenspel om adviseur te worden bij Stichting Zonova om andere directeuren te inspireren en adviseren. ‘Mijn doel is drempels weghalen. Steeds denken: wat kan wél!’
Bron: bobfoto.nl
Hoe worden op Basisschool Samenspel externen ingezet?
‘Wij kiezen voor externe aanbieders die iets beter kunnen dan wijzelf. Ze hebben een inhoudelijke expertise op een vakgebied of domein. Wij zetten daarbij niet in op losse activiteiten, maar op programma’s van minimaal 10 weken met een doorlopende leerlijn van liefst groep 1 tot en met 8.
Een mooi voorbeeld is de leerlijn techniek: Mad Science deed naschools al veel, maar dan profiteert maar een handjevol leerlingen. Nu werken we structureel samen in een zogeheten ‘topuur’: tussen 10-12 weken krijgt elke groep een uur techniekonderwijs.’
In hoeverre verlichten externe aanbieders daarmee het lerarentekort op school?
'In mijn optiek helpt de inzet van externen vooral de achterdeur dichthouden. Het mes snijdt aan meerdere kanten: de externe vakdocenten geven de kinderen de kans om andere talenten aan te boren. Wij rekken de les- en leertijd er een beetje mee op, zo’n tien uur nu op jaarbasis. Ook naschools en tijdens vakanties is er voor kinderen een mooi aanbod beschikbaar. Leerkrachten worden ontlast. Hoewel ze meestal bij de lessen van externen blijven, hebben ze tijd om te observeren, om administratie te doen. Bovendien zien ze hun leerlingen groeien. Daar doen we het uiteindelijk voor.’
Hoe geven jullie de inzet praktisch handen en voeten?
‘Wij hebben ervaren dat bij onze school de activiteiten van externe aanbieders het meest succesvol zijn als de gewone structuur van de schooldag voor de kinderen in tact blijft. Dat betekent dat externe aanbieders niet een hele dag of dagdeel verzorgen.
Onze school is door de inspectie aangemerkt als goed in pedagogisch klimaat en pedagogische tact. Omdat we een grote school zijn, hebben we van elke jaargroep 3 parallelklassen. Op elke jaarlaag staat een onderwijsassistent die goed weet hoe de school in elkaar zit en die eventueel een dag kan draaien.
Uiteindelijk staan er dan ook onbevoegden voor de klas en hebben we een verborgen lerarentekort, maar het zorgt dat we een bloeiende school houden waar de kinderen en het team zich gezien voelen.’
‘Eén van mijn inspiratiebronnen is Marco de Souza geweest, oprichter van het Leerorkest. Hij wandelde de school in en stelde dat ieder kind een instrument moet kunnen spelen.’
Marijke van Amersfoort – voormalig directeur basisschool Samenspel
Hoe selecteer je de programma’s?
‘Er komen veel aanbieders de school binnen. Ik zie mezelf als poortwachter, ik kijk heel kritisch wat voorbij komt. Wij hebben als team een gedragen visie, weten goed hoe we als school in elkaar zitten. Het doel is steeds: drempels weghalen, denken wat wél kan.
En daarbij realistisch en praktisch zijn. We zouden misschien wel een 7 tot 7-school willen zijn, maar daar is het gebouw niet op ingericht en we hebben de mankracht er niet voor.
We kiezen dus voor langdurige samenwerkingen, evalueren de programma’s en soms stoppen we met een samenwerking of gaan het als team zelf overnemen. En tja… soms is het ook domweg toeval, wandelt iemand de school binnen die je inspireert.’
Kun je daar een voorbeeld van geven?
‘Eén van mijn inspiratiebronnen is Marco de Souza geweest, oprichter van het Leerorkest. Alle credits voor Marco. Hij had de gedachte dat kinderen in Zuidoost een instrument moesten kunnen spelen. Hij kwam bij toeval in de school en stelde een leerorkest tijdens de lesuren voor.
Wij hadden toen niet zozeer het domein muziek op het oog, maar het bleek zich uitstekend te lenen voor een doorgaande lijn.
Groep 1 tot en met 4 is voorbereiding: zingen, ritmes leren kennen. Vanaf groep 5 gaat ieder kind een instrument spelen. Naschools kunnen kinderen als uitbreiding in het Talentenorkest. Zelfs op het voortgezet onderwijs proberen wij nog te promoten dat de leerlingen verder kunnen in de muziek.’
Hoe regelen jullie de organisatie en financiën van het externe aanbod?
‘Mijn ervaring is: begin met te bedenken wat je wilt, vorm een visie, dan volgt de subsidie wel. Er kan best wat in Amsterdam, er wordt veel geïnvesteerd.
In de school zit een Brede School coördinator. Daarnaast werkt het Samenspel al jaren samen met Projectbureau Zuidoost. Als wij enthousiast zijn over een aanbieder, regelt de coördinator met het projectbureau de prijsafspraken en de organisatie. Dat ontzorgt mij als directeur enorm.
Het gebeurt ook wel dat ik zelf dingen regel. Pas kwam een leerkracht met het idee om natuurlessen te doen voor groep 1-2. Dat heb ik bijvoorbeeld van NPO-gelden geregeld.’
